Standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania egzaminu zawodowego w szkołach średnich.
Zawód: blacharz
symbol cyfrowy: 721[01]
Etap pisemny egzaminu obejmuje:
Część I – zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie
Absolwent powinien umieć:
1.Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególności:
1.1.rozpoznawać narzędzia i przyrządy do demontażu, montażu i wykonania wyrobów blacharskich;
1.2.rozpoznawać typowe prace blacharskie na podstawie rysunków;
1.3.określać przeznaczenie narzędzi i przyrządów pomiarowych stosowanych w blacharstwie;
1.4.stosować nazwy, terminologię z zakresu wykonawstwa budowlanych robót blacharskich oraz użytkowych wyrobów blacharskich;
1.5.odczytywać wymiary gabarytowe, rodzaje połączeń, liczbę poszczególnych elementów oraz kolejność montażu w zakresie budowlanych i użytkowych robót blacharskich;
1.6.rozróżniać materiały stosowane w wykonawstwie budowlanych robót blacharskich oraz wykonawstwie użytkowych wyrobów blacharskich na podstawie oznaczeń i rysunków;
1.7.rozróżniać maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w wykonawstwie budowlanych i użytkowych wyrobów blacharskich;
1.8.rozpoznawać wady i uszkodzenia budowlanych i użytkowych wyrobów blacharskich.
2.Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:
2.1.dobierać metody łączenia blach w zależności od rodzaju i przeznaczenia;
2.2.dobierać narzędzia i przyrządy pomiarowe pod kątem dokładności i możliwości ich zastosowania w pracach blacharskich;
2.3.wykonywać przeliczenia jednostek długości i kąta;
2.4.obliczać wymiary graniczne, odchyłki, tolerancje i luzy typowych elementów blacharskich;
2.5.obliczać wymiary gabarytowe blach do obróbki blacharskiej oraz na typowe elementy blacharstwa budowlanego przy założonym kształcie i wymiarach elementów, obliczać ilość blachy na krycie dachu;
2.6.obliczać koszty wykonania elementów z blachy oraz robót blacharstwa budowlanego wraz z wykonywaniem użytkowych wyrobów blacharskich;
2.7.dobierać materiały na pokrycia dachowe, do obróbki blacharskiej i elementy blacharstwa budowlanego;
2.8.dobierać maszyny, urządzenia, narzędzia, przyrządy i materiały do wykonywania napraw budowlanych i użytkowych wyrobów blacharskich;
2.9.dobierać przyrządy i narzędzia produkcyjne oraz narzędzia pomiarowe do wykonania użytkowych wyrobów blacharskich;
2.10.dobierać metody łączenia elementów wyrobów blacharskich.
3.Bezpiecznie wykonywać zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, a w szczególności:
3.1.stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny prac, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska na stanowiskach pracy podczas wykonywania prac blacharskich;
3.2.wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka przy obsłudze urządzeń i maszyn stosowanych do prac blacharskich;
3.3.dobierać środki ochrony osobistej przy wykonywaniu budowlanych robót blacharskich oraz wyrobów użytkowych;
3.4.wskazywać skutki działań związanych z wykonywaniem prac blacharza budowlanego oraz wytwarzaniem użytkowych wyrobów blacharskich;
3.5.wskazywać sposoby udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym podczas wykonywania budowlanych robót blacharskich i użytkowych wyrobów blacharskich.
Część II – zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą
Absolwent powinien umieć:
1.Czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególności:
1.1.rozróżniać podstawowe pojęcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej;
1.2.rozróżniać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;
1.3.identyfikować i analizować informacje dotyczące wymagań i uprawnień pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta.
2.Przetwarzać dane liczbowe i operacyjne, a w szczególności:
2.1.analizować informacje związane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;
2.2.sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej;
2.3.rozróżniać skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.
Etap praktyczny egzaminu obejmuje praktyczne umiejętności z zakresu kwalifikacji w zawodzie, objęte tematami:
1.Wykonanie pokrycia z blachy, wskazanego fragmentu powierzchni zgodnie z dokumentacją.
2.Wykonanie wyrobu użytkowego z blachy zgodnie z rysunkiem lub wzorem.
Absolwent powinien umieć:
1.Planować czynności związane z wykonaniem zadania:
1.1.sporządzić plan działania;
1.2.sporządzić wykaz niezbędnych surowców, materiałów, sprzętu kontrolno-pomiarowego, narzędzi;
1.3.wykonać niezbędne obliczenia, rysunki lub szkice pomocnicze.
2.Organizować stanowisko pracy:
2..1zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;
2..2sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu;
2..3dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.
Wykonać zadanie egzaminacyjne z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i wykazać się umiejętnościami objętymi tematami:
3..1Wykonanie pokrycia z blachy wskazanego fragmentu powierzchni zgodnie z dokumentacją:
3.1.1.dokonać obmiaru powierzchni do pokrycia;
3.1.2.trasować;
3.1.3.ciąć blachę;
3.1.4.kształtować elementy pokrycia;
3.1.5.łączyć i mocować elementy pokrycia do podłoża;
3.1.6.wykonać obróbkę wykończeniową zgodnie z dokumentacją;
3.1.7.użytkować narzędzia, przyrządy zgodnie z zasadami ich eksploatacji;
3.1.8.kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;
3.1.9.utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;
3.1.10.wykonać zadanie w przewidzianym czasie;
3.1.11.uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.
3..2Wykonanie wyrobu użytkowego z blachy zgodnie z rysunkiem lub wzorem:
3.2.1.wykonać obróbkę bazy traserskiej;
3.2.2.trasować kształt;
3.2.3.ciąć blachę;
3.2.4.wykonać obróbkę kształtu zgodnie z dokumentacją;
3.2.5.wykonać obróbkę wykończeniową zgodnie z dokumentacją;
3.2.6.użytkować narzędzia i przyrządy zgodnie z zasadami ich eksploatacji;
3.2.7.zabezpieczać antykorozyjnie wykonany użytkowy wyrób blacharski;
3.2.8.kontrolować na bieżąco jakość robót i usuwać usterki;
3.2.9.utrzymywać ład i porządek na stanowisku pracy;
3.2.10.wykonać zadanie w przewidzianym czasie;
3.2.11.uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt, rozliczyć materiały i zagospodarować odpady.
Prezentować efekt wykonanego zadania:
4.1.uzasadnić sposób wykonania zadania;
4.2.ocenić jakość wykonanego zadania.
Niezbędne wyposażenie stanowisk do wykonania zadań egzaminacyjnych objętych tematami:
1.Wykonanie pokrycia z blachy wskazanego fragmentu powierzchni zgodnie z dokumentacją
Stół blacharski wyposażony. Stanowisko dobrze oświetlone. Sprzęt do trasowania: miarka składana, liniały, kątomierz, kątowniki, cyrkiel, rysik, punktak; sprzęt do cięcia blachy: nożyce ręczne, nożyce stołowe, dźwigniowe, gilotynowe, przecinaki (płaskie i z rozszerzonym ostrzem), przebijak i wycinak, sprzęt do kształtowania blachy: młotki blacharskie, klepadła blacharskie, kowadełka blacharskie, dwurogi blacharskie, zaginadła blacharskie (zwykłe i dachowe), szczypce blacharskie (dachowe i warsztatowe), dwuczynnościowe urządzenie blacharskie, zwijarka stołowa, krawędziarka, żłobiarka typu lekkiego, sprzęt do łączenia blach: wiertarka elektryczna, kleszcze do wycinania otworów na nity, narzędzia do nitowania, lutownica, zestaw materiałów do lutowania, kleszcze, skrobak, szczotka stalowa i szlifierka ręczna; rusztowanie, pomost, wyposażenie zabezpieczające do pracy na wysokościach. Materiały: blacha, gwoździe, nity. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.
2.Wykonanie wyrobu użytkowego z blachy zgodnie z rysunkiem lub wzorem
Stół blacharski, szafka na podręczne narzędzia. Stanowisko powinno być dobrze oświetlone. Sprzęt do trasowania: miarka składana, liniały, kątowniki, cyrkle, rysik, kątomierz, punktak. Sprzęt do cięcia blachy: nożyce ręczne, nożyce stołowe, nożyce gilotynowe, przecinaki (płaskie i z rozszerzonym ostrzem), przebijak i wycinak, sprzęt do kształtowania blachy: młotki blacharskie, klepadła blacharskie, kowadełka blacharskie, dwurogi blacharskie, zaginadło blacharskie zwykłe, szczypce blacharskie warsztatowe, zwijarka stołowa, krawędziarka, żłobiarka typu lekkiego, walcarka prostująca, sprzęt do łączenia blach: wiertarka elektryczna, kleszcze do wycinania otworów na nity, narzędzia do nitowania, zestaw do lutowania, kleszcze, skrobak, szczotka stalowa i szlifierka ręczna ze szczotką. Materiały: blacha, nity. Środki ochrony indywidualnej. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Apteczka.
