Dachy płaskie, o kącie nachylenia od 0 do 15°, tak w przypadku budynków mieszkalnych, jak i przemysłowych czy użyteczności publicznej pełnią jednocześnie dwie funkcje – stropu oraz dachu. Z tego też względu często bywają nazywane stropodachami. Składają się one z kilku zróżnicowanych materiałowo warstw konstrukcyjnych i stanowią przegrodę budowlaną nad ostatnią kondygnacją budynku. W przypadku tego rozwiązania nie ma poddasza.
Podstawowym zadaniem stropodachu jest zabezpieczenie wnętrza obiektu przed niepożądanymi skutkami zmiennych warunków atmosferycznych (opadami deszczu czy śniegu, nadmiernym nasłonecznieniem czy wychłodzeniem, dużymi różnicami temperatur, silnym wiatrem itp.). Konstrukcja musi być odporna i przenosić obciążenia powodowane przez opady śniegu czy wiatr. Od jej szczelności i wytrzymałości zależy nie tylko stan techniczny obiektu oraz komfort przebywających w nim osób, ale także ich bezpieczeństwo. Dlatego też niezwykle istotne jest, by przy ich projektowaniu i wykonawstwie nie popełnić żadnego błędu.
Układ poszczególnych warstw w stropodachu zależy przede wszystkim od rodzaju konstrukcji. Z tego względu można je podzielić na:
1. stropodachy pełne, czyli bez wentylacji;
2. stropodachy wentylowane.
Stropodachy pełne
W przypadku tego rozwiązania wszystkie warstwy ułożone są jedna na drugiej, przylegając bezpośrednio do siebie i tworząc jedną całość, pozbawioną szczelin, kanalików czy innej pustej przestrzeni, którą mogłoby przepływać powietrze. Konstrukcja ta jest bardzo łatwa do wykonania, jednak jej zasadniczym mankamentem jest ryzyko zawilgocenia izolacji termicznej.
Biorąc pod uwagę układ warstw, wśród stropodachów pełnych można wyróżnić:
– konstrukcje o konwencjonalnym układzie warstw (stropodach pełny kryty papą, stropodach tarasowy, stropodach „zielony”);
– konstrukcje o odwróconym układzie warstw (stropodach z warstwą dociskową, stropodach tarasowy, stropodach „zielony”).
Stropodach pełny o tradycyjnym układzie może być stosowany zarówno w przypadku obiektów nowo budowanych, jak i modernizowanych. Składa się on z następujących warstw:
– warstwa konstrukcyjna (strop lub inny element nośny dachu);
– paroizolacja, zabezpieczająca przed destrukcyjnym wpływem przenikającej przez strop pary wodnej i zapobiegająca jej kondensacji;
– materiał termoizolacyjny (wełna mineralna lub szklana albo styropian);
– hydroizolacja, czyli pokrycie dachowe (papa), zabezpieczająca obiekt przed zewnętrznymi warunkami atmosferycznymi (deszczem, śniegiem).
Innym typem stropodachu jest dach odwrócony. Podobnie jak konstrukcja o konwencjonalnym układzie warstw, może być stosowany w obiektach nowo wznoszonych i modernizowanych. W tym przypadku na warstwie konstrukcyjnej układana jest najpierw powłoka uszczelniająca. Następną warstwę stanowi termoizolacja (twarda płyta z polistyrenu ekstrudowanego o strukturze zamkniętokomórkowej). Warstwa hydroizolacyjna stanowi zabezpieczenie przed kondensacją pary wodnej przenikającej z wnętrza i chroni termoizolację przed zawilgoceniem. Sama z kolei – dzięki takiemu położeniu – nie jest narażona na uszkodzenia mechaniczne i będące skutkiem zmiennych warunków atmosferycznych (działanie wysokiej i niskiej temperatury, różnice temperatur, opady, wiatr, promieniowanie UV). Na materiale termoizolacyjnym układane są kolejne powłoki ochronne i filtrujące, a jako ostatnia – dociążająca warstwa wierzchnia, której rodzaj zależy od przeznaczenia stropodachu. W przypadku dachu żwirowego jest to gruby żwir, dachu „zielonego” – warstwa drobnego żwirku, na której znajduje się geowłóknina oraz ziemia roślinna; tarasu – warstwa drobnego żwiru, a na niej płyty kamienne, betonowe lub inne.
Stropodachy wentylowane
W stropodachach pełnych nie da się całkowicie wyeliminować niekontrolowanego przepływu wilgoci; jest to z kolei możliwe w stropodachach wentylowanych. Cechą charakterystyczną tej konstrukcji, nazywanej niekiedy „zimnym dachem”, jest łącząca się z powietrzem zewnętrznym pustka pomiędzy warstwami górną i dolną. Oddziela ona zewnętrzną pokryciową warstwę wodoszczelną od materiału termoizolacyjnego.
Stropodach wentylowany tworzą najczęściej następujące warstwy:
– warstwa konstrukcyjna (warstwa dolna);
– paroizolacja;
– termoizolacja;
– przestrzeń powietrzna lub odpowietrzana;
– warstwa konstrukcyjna pod pokrycie dachowe (warstwa górna);
– warstwa uszczelniająca – pokrycie dachowe (papa).
Dzięki przestrzeni wentylacyjnej przenikające z wnętrza domu ciepłe, zawilgocone powietrze jest skutecznie usuwane na zewnątrz. Tym samym nie pojawia się ryzyko zawilgoceń kondensacyjnych. Nawet w przypadku gdy dojdzie do skroplenia pary wodnej, a wskutek tego zawilgocenia izolacji termicznej, odpowiednia wentylacja sprawia, że wilgoć wyparuje, a tym samym nie będzie obniżać skuteczności termoizolacji. Ocieplony stropodach wentylowany eliminuje też ryzyko nadtopienia się śniegu na dachu zimą oraz powstawanie pęcherzy pod papą podczas wysokich temperatur.
Wśród stropodachów wentylowanych wyróżnić można następujące konstrukcje:
– stropodachy dwudzielne;
– stropodachy jednodzielne:
a/ kanalikowe;
b/ szczelinowe.
Stropodach płaski dwudzielny – charakteryzuje się tym, że posiada dużą przestrzeń wentylowaną, połączoną z powietrzem zewnętrznym. Dzięki temu może on skutecznie usuwać nawet duże ilości wilgoci. W przestrzeni pomiędzy warstwą izolacji termicznej a konstrukcją górnej połaci stropodachu powietrze może swobodnie krążyć, pochłaniać parę wodną i usuwać ją na zewnątrz.
Stropodach płaski kanalikowy – wyróżnia się tym, że choć poszczególne tworzące go warstwy stykają się, to jednak nie przylegają ściśle do siebie. Pomiędzy warstwą termoizolacyjną a pokryciem wierzchnim znajduje się warstwa wyposażona w kanaliki, którymi przepływa powietrze. Może to być np. blacha trapezowa czy płyta falista. Kanały zbiorcze gwarantują, że powietrze dociera do wszystkich kanalików. Duże znaczenie dla skuteczności tego rodzaju wentylacji mają przekrój i długość kanalików, a także kąt nachylenia dachu.
Stropodach płaski szczelinowy – cechą dla niego charakterystyczną jest to, że pomiędzy warstwą termoizolacyjną a deskowaniem tworzą się szczeliny wentylacyjne.
Żródło: WARSTWY – DACHY i ŚCIANY
